SodM onderstreept noodzaak om de versterking van Groningen in 2028 af te ronden
Terugkijkend naar het afgelopen jaar constateert het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) dat er resultaten geboekt worden en dat er voortgang is in de versterking van Groningen. Vooruitkijkend moet SodM ook constateren dat de voortgang onvoldoende is om een concreet perspectief te bieden.
Het wachten op aangekondigde maatregelen en de onzekerheid over de aardbevingen, de eigen veiligheid, en het handelen van de overheid zorgen voor een deel van de bewoners al een lange periode voor stress. Dit werkt door naar de gezondheid. Onderzoeken laten bovendien zien dat de gezondheidsrisico’s groot zijn. Het vertrouwen in de overheid brokkelt af onder getroffen bewoners in het aardbevingsgebied. De situatie in de regio is te kenschetsen als een crisis. Daarom moet de overheid er alles aan doen om de versterking in 2028 af te ronden.
Regel verantwoordelijkheid, bevoegdheden en middelen om 2028 te halen
De huidige werkwijze en wijze van sturen van de versterkingsopgave geven SodM echter geen vertrouwen dat de doelstelling van 2028 ook gerealiseerd kan worden. Er is niet één eindverantwoordelijke partij die de regie voert en organiseert wat nodig is om de doelstelling van 2028 te halen. SodM adviseert de regering om de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) de verantwoordelijkheid, bevoegdheden en middelen te geven zodat zij haar rol ook pakt om de versterking als eindverantwoordelijke partij uiterlijk 2028 te realiseren. Dit alles constateert SodM in haar jaarlijkse voortgangsrapportage over de veiligheid in Groningen als gevolg van de gaswinning.
Forse achterstand
Teveel bewoners wachten op duidelijkheid: zo’n 7.500 adressen staan nog helemaal aan het begin van het versterkingsproces. Daarnaast zijn er nog bijna 7.000 adressen die weliswaar opgenomen zijn, maar waarvan de bewoners wachten op de beoordeling. Dit betekent dat de bewoners van zo’n 14.000 adressen in onzekerheid leven over de vraag of hun huis versterkt moet worden, en zo ja, hoe lang dat nog gaat duren. Hoewel het opnemen en beoordelen van woningen steeds sneller gaat, is er nog steeds een forse achterstand bij de uitvoering: zo’n 10.000 huizen wachten op versterking. Deze achterstand lijkt alleen maar groter te worden, want de doorlooptijd van het opleveren van een versterkte woning is afgelopen jaar toegenomen van gemiddeld 3,4 jaar naar 4,1 jaar. Er zijn in totaal inmiddels bijna 2.000 adressen versterkt in Groningen, waarvan ruim 500 vanaf begin 2020 tot en met eerste kwartaal 2021.
Snelheid versterkingsopgave bepalend voor veiligheid Groningen
Naar het oordeel van SodM is de snelheid van de versterkingsopgave op dit moment de meest bepalende factor ten aanzien van de veiligheid in Groningen. Het tijdig helderheid bieden over en het realiseren van de versterkingsopgave is niet alleen urgent voor de mensen die wachten op versterking van hun huis, maar ook voor bewoners die onnodig in onzekerheid verkeren over de veiligheid van hun woning.
“De regering heeft de doelstelling uitgesproken om de versterkingsopgave in 2028 gereed te hebben. Echter, het huidige tempo is nog steeds bij verre van voldoende om de opgave dan gerealiseerd te hebben. De huidige werkwijze en sturing moet dan ook aangepast worden aan de urgentie die de situatie in Groningen vraagt. Eenduidige sturing door één eindverantwoordelijke partij met een groot mandaat, vereiste bevoegdheden en financiële middelen is noodzakelijk om de situatie ook als een crisis aan te pakken. De aardbevingsproblematiek domineert al veel te lang het leven van duizenden mensen in Groningen”, aldus Theodor Kockelkoren, inspecteur-generaal der Mijnen.
Door afnemende aardbevingen hoeven minder huizen te worden versterkt
De gaswinning is sneller afgebouwd dan in 2018 werd voorzien. In de afgelopen periode is succesvol toegewerkt naar het sluiten van het Groningen-gasveld, waarbij de komende jaren nog een minimale hoeveelheid wordt gewonnen om te kunnen voldoen aan de vraag in een koude periode. De afbouw van de gaswinning die tot nu toe gerealiseerd is, heeft positieve gevolgen voor bewoners. De risico’s dat een gebouw instort als gevolg van een beving zijn kleiner geworden. Het is de verwachting dat voor de huizen die nog beoordeeld moeten worden steeds lichtere versterkingsmaatregelen nodig zijn en meer woningen direct veilig verklaard kunnen worden en helemaal geen versterkingsmaatregelen meer nodig hebben. Het vooruitzicht dat het Groningen-gasveld definitief zal worden ingesloten, biedt bovendien duidelijkheid aan bewoners.
Hoe groot is de versterkingsopgave?
De versterkingsopgave omvat in totaal zo’n 27.000 adressen. Hiervan moeten nog zo’n 7.500 adressen worden opgenomen. Voor zo’n 10.000 adressen is het versterkingsadvies gereed en wachten de bewoners op uitvoering. Een groot deel van deze bewoners kunnen ervoor kiezen om een herbeoordeling te vragen. Zo’n 14.000 adressen moeten nog beoordeeld worden. Te verwachten valt dat een deel daarvan nog versterkt zal moet worden. Ofschoon het precieze aantal te versterken huizen nog onzeker is, zullen dit naar verwachting duizenden adressen zijn.