Kabinet zegt inspecties onafhankelijker te maken, maar legt SodM juist verder aan banden
Ondanks parlementaire enquête toch nog politieke beïnvloeding mogelijk
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) ziet een tegenstrijdigheid in het wetsvoorstel Kaderwet Rijksinspecties, dat momenteel ter consultatie ligt. Terwijl het kabinet stelt de onafhankelijkheid van rijksinspecties te willen versterken, constateert SodM in haar reactie dat dit wetsvoorstel juist de eigen onafhankelijkheid aantast.
Parlementaire enquête onderstreepte belang van onafhankelijkheid
De parlementaire enquête naar de aardgaswinning in Groningen onderstreept het belang van een sterke, onafhankelijke rijksinspectie. SodM beschikt al over wettelijke regels die de onafhankelijkheid waarborgen, vastgelegd in de Mijnbouwwet. Het kabinet wil met de Kaderwet Rijksinspecties deze onafhankelijkheid nu ook voor andere inspecties wettelijk verankeren. Dat doel juicht SodM toe.
Minister krijgt toch meer invloed op SodM
Echter, de voorgestelde regels geven de minister mogelijkheden om het werk van SodM te beïnvloeden, bijvoorbeeld door financiering te beperken, extra taken op te leggen of door plannen af te keuren. Dit staat haaks op de beoogde versterking van onafhankelijkheid.
Politieke inmenging schaadt vertrouwen in toezicht
Daarnaast is het van essentieel belang dat burgers en bedrijven in Nederland erop kunnen vertrouwen dat SodM zonder politieke inmenging toezicht houdt. Dit vertrouwen komt in het geding als verzoeken aan SodM – zoals verzoeken tot openbaarmaking van informatie – door de minister worden afgehandeld. SodM zou deze verzoeken zelfstandig moeten behandelen.
SodM moet direct de regering kunnen waarschuwen
Tot slot: als er ooit weer een situatie als in Groningen dreigt, dan zou SodM de mogelijkheid moeten hebben om de gehele regering daarvoor te waarschuwen. Nu is SodM afhankelijk van de minister, terwijl een rechtstreekse waarschuwing aan de minister-president een logische en noodzakelijke toevoeging aan de wet zou zijn. Het huidige wetsvoorstel biedt deze mogelijkheid niet.