Gasnetten

Versnelde sanering van en vaker controle op brosse gasleidingen

SodM heeft onderzoek gedaan naar de gasexplosie in de Jan van der Heijdenstraat in januari 2019 in Den Haag. Uit het onderzoek bleek dat een grijs gietijzeren gasleiding was gescheurd. SodM heeft aanbevolen brosse leidingen, dus gasleidingen van grijs gietijzer of van asbestcement, zo spoedig mogelijk te vervangen, vanwege de risico’s die aan het materiaal zijn verbonden. In overleg met de netbeheerders is afgesproken om de uiterste vervangingsdatum te vervroegen van 2040 naar 2032. De netbeheerders hebben tevens de aanbeveling van SodM overgenomen om de brosse gasleidingen in dichtbevolkt gebied jaarlijks op lekdichtheid te inspecteren. SodM heeft op verzoek van gemeente Den Haag bij een bijeenkomst, haar bevindingen rondom de gasexplosie aan bewoners toegelicht.

Veiligheid slimme gasmeters verbeterd

In januari 2019 leverden netbeheerders hun plannen van aanpak aan die gericht zijn op de implementatie van de aanbevelingen van SodM uit 2018 over slimme gasmeters. Deze plannen zijn beoordeeld en vastgesteld. SodM richtte een systematiek in om de voortgang van de implementatie te volgen en hield nauw contact met de netbeheerders om de voortgang, kennisdeling en -bundeling te stimuleren. Acties in 2019 zijn onder meer de terughaalacties van specifieke types slimme gasmeters, het verbeteren van de ingangscontroles cq. de acceptatie van slimme gasmeters van de fabrikant door de netbeheerders en de registratie van nieuwe gasmeters. Tevens is in 2019 gestart met inspecties naar de montage van slimme gasmeters. De resultaten hiervan worden in 2020 verwacht.

SodM toezichtverantwoordelijk én handelingsbevoegd

Door wijzigingen in de Gaswet is de toezichtstaak van SodM gewijzigd. Zo is per 1 juli 2019 het toezicht op de netbeheerders verbreed naar de ‘veiligheid van het gas’ waardoor naast toezicht op gastransport er ook toezicht is op de gaskwaliteit. Tevens zijn de particuliere netten onder de toezichtsverantwoordelijkheid van SodM gekomen en heeft SodM per 1 januari 2019 handhavingsbevoegdheden gekregen. Dat betekent dat SodM indien nodig kan handhaven door middel van bestuursdwang. In 2019 is hiervan gebruik gemaakt. Interne processen zijn hierop ingericht en medewerkers zijn hiervoor opgeleid.

Normenkader particuliere netten gereed

De veiligheid van het gastransportnet door de netbeheerders en andere -vaak particuliere- eigenaren, is vanaf 1 juli 2018 in één hand belegd: bij SodM. Dit toezicht vraagt veel afstemming, onder meer met andere toezichthouders zoals de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en het Agentschap Telecom (AT). Door de beschikbare capaciteit binnen SodM zijn in 2019 scherpe keuzes gemaakt voor het toezicht op de particuliere netten. SodM heeft hiervoor een normenkader met daarin de eisen waaraan een particulier gasnet moet voldoen opgesteld en getoetst op een particulier gasnet. Daarnaast is de definitie van een particulier gasnet aangescherpt. Om een beter beeld te krijgen van de aantallen en de veiligheid van de particuliere gasnetten is een inventarisatie gestart. Dit heeft door samenwerking met AT inzicht gegeven in een groot aantal netten zoals op recreatieterreinen. De aard en omvang van de mogelijke risico’s bij deze netten zijn nog onvoldoende bekend en moeten verder in beeld worden gebracht.

Meer gaslekkages door graafschade

SodM analyseert ieder kwartaal de gasincidenten en de oorzaken daarvan. In de analyse van de cijfers en uit overleg met AT werd een toename van het aantal gaslekkages door graafschade zichtbaar. Dit is als signaal teruggelegd bij de netbeheerders.

Beter zichtbaar voor netbeheerders en andere toezichthouders

De contacten met netbeheerders zijn beter gestructureerd. Bij SodM zijn accounthouders benoemd als eerste aanspreekpunt voor de netbeheerders. Zij zijn tevens regisseur voor de reguliere toezichtactiviteiten. Met de andere toezichthouders zoals ACM, AT en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zijn reguliere overleggen gevoerd om elkaar te informeren over lopende dossiers en voor afstemming van de samenwerking.

Transparant zijn over risico’s energietransitie

SodM heeft het rapport Toekomstbeelden energietransitie gepubliceerd over het belang van veiligheid van de energietransitie. Hierin zijn voor 4 reeds bestaande toekomstscenario’s de consequenties van de energietransitie op het energiesysteem in kaart gebracht, vooral voor de infrastructuur.

Verbetervoorstellen Gaswet

SodM heeft een reactie gegeven op het concept Risicobeleid van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en dit meegenomen in de aanbevelingen voor nieuwe wetgeving. Na een analyse zijn voorstellen voor de Energiewet 1.0 gepresenteerd aan het ministerie, enerzijds ter verbetering van de bestaande Gaswet en anderzijds als aanvulling op de energietransitie zoals het transport van nieuwe gassen. SodM is hierover in gesprek met het ministerie.

Nieuwe gassen veilig transporteren

SodM vindt dat het toezicht op het veilig transporteren en gebruiken van nieuwe gassen zoals waterstof goed moet worden geregeld. Daarvoor moet een wettelijk kader worden ingericht en moeten de bevoegdheden voor toezicht en handhaving in de wet worden geregeld. SodM was en is hierover in gesprek met het ministerie van EZK.

Samenwerkovereenkomsten met andere toezichthouders geëvalueerd

In 2019 heeft SodM de samenwerkovereenkomsten met onder meer AT, ILT en ACM tegen het licht gehouden om te bezien of deze een update nodig hebben. Omdat de energietransitie in beweging is en het verloop daarvan niet te voorspellen is, is behoefte aan meer duidelijkheid over normen en/of nadere toezichtarrangementen. De formele actualisatie zal worden aangehouden totdat er meer duidelijkheid is over de contouren van de Energiewet.