SodM in bedrijf
De medewerkers van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zijn zeer betrokken bij het maatschappelijk relevante werk van SodM. De rol van onafhankelijk toezichthouder van zowel de sectoren als ten opzichte van de beleidsverantwoordelijken was zichtbaar in het toezicht op de sector, de handhaving en de gevraagde en ongevraagde advisering aan de minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK).
Actief informatie delen
SodM deelt de informatie die haar ter beschikking staat actief. SodM publiceert haar adviezen aan de minister van EZK en de minister van Binnenlandse Zaken op de website, evenals bijvoorbeeld onderzoeksresultaten, WOB-verzoeken en belangrijke brieven aan onder toezicht staande bedrijven.
In 2019 heeft SodM de signalen van omwonenden, burgerverenigingen en decentrale overheden actief in haar werk betrokken. Zij hebben immers vaak als eerste en ook het langste te maken met de effecten van winning. Dit is in lijn met de maatschappelijke en politiek-bestuurlijke ontwikkelingen en de Mijnbouwwet, die in het verlengde van de Europese Veiligheidsrichtlijn een sterker accent legt op omgevingsveiligheid, naast arboveiligheid voor werkenden van producerende bedrijven.
SodM is op verzoek regelmatig aanwezig geweest op bewonersavonden om te horen wat voor omwonenden van belang is en welke vragen er leven, en om een toelichting te geven. Aanleiding hiervoor waren dan bijvoorbeeld incidenten, advisering van SodM aan de minister van EZK over beleid of vergunningverlening, of over de versterking van gebouwen in Groningen.
SodM voerde in 2019 overleg met bestuurders en ambtenaren van de betrokken gemeenten, provincies, waterschappen en omgevingsdiensten. Aanleiding hiervoor was bijvoorbeeld de toezichthoudende rol van SodM op de versterking in Groningen, incidenten of advisering van SodM aan de minister van EZK voor vergunningverlening.
Personeel
De meerwaarde van SodM, het borgen van veiligheid, moet dagelijks kunnen worden aangetoond en leiden tot een gecontinueerd gezag van de toezichthouder. De kennis en competenties van medewerkers van SodM zijn sterk bepalend voor de effectiviteit van de toezichthouder. Van de medewerkers wordt een open, kritische houding verwacht en veel eigen initiatief. Vakmanschap vereist doorlopend onderhoud van vakinhoudelijke kennis, ook op het terrein van nieuwe vormen van energiewinning. Bovendien stijgt de complexiteit van vraagstukken mede gezien de toenemende aandacht in de samenleving voor handhaving en dialoog met de omgeving.
In 2019 is het interne versterkingsprogramma verder voortgezet. Er was veel aandacht voor het doorleven van de missie en visie van SodM en de toepassing daarvan in het dagelijks werk. Daarnaast zijn workshops georganiseerd over specifieke onderwerpen en was er veel ruimte voor individuele ontwikkeling.
Om de geprioriteerde taken te kunnen uitvoeren, zijn er 23 nieuwe collega’s geworven, waarvan 17 voor nieuwe functies, met een sterk profiel, divers qua achtergrond en ervaringsniveau. De aandacht voor diversiteit en verjonging heeft mede bijgedragen aan een meer gelijke man-vrouw verdeling en een lagere gemiddelde leeftijd.
Het in 2018 ontworpen risicogestuurd toezicht, het ‘signaleren en prioriteren’ is in 2019 verder geïmplementeerd. Deze risicosturing vormt naast de wettelijke taken en verplichtingen het fundament voor het jaarwerkplan van 2020.
Informatievoorziening
Begin 2019 heeft SodM succesvol het zaaksysteem ‘Havik’ ingevoerd dat de primaire processen van SodM ondersteunt. Het uitgangspunt hierbij was om een goed werkend basissysteem in te voeren en dit daarna uit te breiden en gebruikerswensen hierin mee te nemen. In 2019 zijn daarom de bestaande processen in het systeem geoptimaliseerd en is het aantal processen waarbij Havik ondersteunt gegroeid. Daarnaast is verkend of Havik gekoppeld kan worden aan andere (externe) bronnen en is er aandacht besteed aan het ontwikkelen van operationele stuurinformatie op basis van de gegevens in Havik. Deze ontwikkelingen lopen door in 2020.
Het laatste deel van het fysieke archief is in december 2019 gedigitaliseerd. Dat betekent dat een belangrijke selectie van de papieren dossiers voortaan digitaal beschikbaar is.
Medezeggenschap
Het jaar 2019 was het eerste jaar van de huidige Ondernemingsraad (OR). Met vijf leden uit drie verschillende directies vormde deze een goede afspiegeling van SodM. De OR overlegt tweewekelijks over actuele onderwerpen. Daarnaast komt de OR bijeen als specifieke trajecten daarom vragen. Ongeveer eens per maand is er overleg met de bestuurder, afwisselend in de vorm van een formeel overleg met verslaglegging en een meer informeel overleg. De achterban is middels twee plenaire overleggen betrokken. De OR is beschikbaar voor eenieder die iets aan de OR wil meegeven en dat gebeurt gelukkig met grote regelmaat.
In 2019 heeft de OR drie formele adviezen aan de bestuurder gegeven. Over de invoering van uitgebreide functieprofielen, de wijziging van standplaatsen en over aandachtspunten bij de tijdelijke belegging van personeelstaken bij een viertal coördinatoren.
Financiën
SodM heeft gedurende het jaar 17 nieuwe functies weten te vervullen. Aangezien deze medewerkers in de loop van het jaar 2019 zijn ingestroomd, is het personeelsbudget niet volledig benut. Het aanvullende budget voor de versterking van de bestuurlijke en juridische capaciteit, voor onder meer het toezicht op de gaswinning in Groningen dat in 2019 is aangevraagd, is niet toegekend. Deze aanvullende formatie is in 2020 opnieuw aangevraagd en het gesprek hierover loopt nog. Het materiële budget van SodM bestond in 2019 voor € 2,0 miljoen uit incidentele middelen, ten behoeve van de invoering van het zaaksysteem Havik, en voor € 1,4 miljoen uit structurele middelen. Het structurele deel is lager dan het gemiddelde materiële budget en te laag om de kosten van de bedrijfsvoering van SodM te dekken. Eind 2019 zijn hierover gespreken gestart met het ministerie van EZK om dit voor 2020 op te lossen.