Wetenschappelijk onderzoek naar seismisch risico bij ondergrondse opslagen
Het risico van aardbevingen in ondergrondse gasopslagen voornamelijk bepaald door het eruit halen van aardgas en in mindere mate door het vullen. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft laten uitvoeren via het Kennisprogramma Effecten Mijnbouw (KEM).
Wat zegt het onderzoek over seismisch risico van een ondergrondse gasopslag?
Lege gasvelden kunnen worden gebruikt als opslag door er aardgas in te injecteren. Dit aardgas wordt er vervolgens weer uitgehaald als de vraag hoog is, bijvoorbeeld tijdens de winter. Aardbevingen worden veroorzaakt door bewegingen langs bestaande breuken in de diepe ondergrond. Deze breuken bewegen doordat er spanning wordt opgebouwd als de gasdruk in het gesteente afneemt, zoals bij het eruit halen van gas het geval is. Bij gas-injectie neemt de druk weer toe en neemt de spanning op breuken in eerste instantie af. Deze spanning neemt weer toe naarmate de gasdruk in het gesteente hoger wordt. Het onderzoek wijst uit dat het breukoppervlak dat kritisch gespannen wordt bij injectie, kleiner is dan het breukoppervlak dat kritisch gespannen wordt bij gasproductie. Met andere woorden: het risico op aardbevingen in ondergrondse opslagen wordt met name bepaald door het eruit halen van aardgas en in mindere mate als gevolg van het vullen.
Wat gaat SodM met het onderzoek doen?
Om aardgas ondergronds te mogen opslaan, heeft een mijnbouwonderneming goedkeuring nodig van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). SodM adviseert EZK over de veiligheid van ondergrondse opslagen, waaronder het seismisch risico. In recente adviezen aan EZK heeft SodM het seismisch risico van zowel gasproductie als injectie gewogen, en komt tot de conclusie dat dit risico voor gasproductie heeft hoogst is. SodM ziet daarom op dit moment geen reden om deze adviezen als gevolg van dit onderzoek te wijzigen. SodM zal de uitkomsten van het KEM-onderzoek nog verder bestuderen en toepassen in de adviezen over en het toezicht op ondergrondse gasopslagen.
Over KEM
Het onderzoek “Geomechanical factors determining fault criticality during pressure cycling of underground gas storage in reservoirs (KEM01)” is het eerste onderzoek dat via het expertpanel van het Kennisprogramma Effecten Mijnbouw is uitgevoerd. Aan deelnemers van het expertpanel zijn strenge eisen gesteld qua onafhankelijkheid ten opzichte van de industrie en wetenschappelijke reputatie. Kijk voor meer informatie over KEM en de resultaten van het onderzoek op kemprogramma.nl.