SodM: Crisisaanpak versterking nodig voor de veiligheid van de Groningers

Nieuwsbericht | 28-05-2019 | 14:00

“De beving bij Westerwijtwerd heeft grote impact gehad op de inwoners van Groningen. De tweeduizend gemelde schades komen bovenop de 15.000 schademeldingen die nog op afhandeling wachten. De versterkingsoperatie, die is ingezet na de beving bij Zeerijp, komt nog maar moeizaam tot gang. Zo’n tienduizend mensen in Groningen geven aan last te hebben van  stress-gerelateerde gezondheidsklachten als gevolg van de aardbevingen. De nog voor langere periode aanwezige kans op zwaardere aardbevingen, de forse economische impact en de groeiende sociale gevolgen leiden tot maatschappelijke ontwrichting in de regio. Daarom is ons advies aan EZK: pak de versterking als een crisis aan”, aldus Theodor Kockelkoren, inspecteur-generaal SodM.

Analyse van de beving

De beving bij Westerwijtwerd is in grote delen van de provincie Groningen, tot in de stad Groningen gevoeld. De maximale grondversnelling gemeten door het KNMI was 0,03g (32.93 cm/s2) en de gemeten grondsnelheid was 10,4 mm/s. Met deze grondsnelheid is 'waakzaamheidsniveau' uit het Meet- en regelprotocol Groningen bereikt. Gezien de zwaarte en duur van de beving heeft de NAM binnen 48 uur een analyse bij het Staatstoezicht op de Mijnen aangeleverd. Deze eerste analyse van de NAM laat zien dat een beving met een dergelijke kracht technisch gezien niet onverwacht was. Hoewel technisch gezien de beving niet onverwacht was, is de situatie in de regio zodanig dat SodM het ministerie van EZK adviseert een aantal maatregelen te nemen gericht op zowel de versterkingsoperatie als de gaswinning.

Crisisaanpak

Bij de huidige voortgang van de schade-afhandeling en van de versterking zal de maatschappelijke ontwrichting als gevolg van de gaswinning in Groningen blijven toenemen. De situatie in Groningen vraagt om een crisisaanpak met ruim mandaat en bevoegdheden en een éénvormige sturing en organisatie. SodM adviseert EZK dan ook om de schade-afhandeling en versterking samen te voegen, en deze organisatie van ruim mandaat en eigen budget te voorzien. Een crisisaanpak moet ervoor zorgen dat het resultaat voor de bewoners voorop staat, en dat afspraken, regels en procedures waar noodzakelijk hierop aangepast worden. Voorbeelden hiervan zijn aanbestedingsregels, uitvoeringsafspraken met CVW en vergunningprocedures.

Voorgestelde maatregelen om nú voortgang te boeken in de versterking

Omdat de vereiste crisisaanpak niet van de ene op de andere dag gerealiseerd zal zijn, heeft SodM ook een aantal adviezen om nú meer snelheid te boeken in de versterking.

• Begin in overleg met de bewoners met het daadwerkelijk versterken van ruwweg driehonderd al beoordeelde gebouwen. Wacht hiervoor niet de herbeoordeling van deze woningen af. Hiermee komt ook schaarse beoordelingscapaciteit vrij voor gebouwen met een (licht) verhoogd risico die nog op beoordeling wachten. 
• Geef de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) in de huidige complexe structuur een zo groot mogelijk mandaat en eigen budget zodat deze in samenwerking met de gemeenten voortgang kan maken in de versterkingsopgave. Denk hierbij aan projecten die bewoners relatief snel perspectief bieden, zoals een “aannemersvariant” waarmee bewoners zélf de versterking van hun woning kunnen vormgeven.

Gaswinning verder omlaag

Met betrekking tot de gaswinning adviseert SodM om minder te winnen dan de 15,9 miljard NM³ die GTS heeft geadviseerd op grond van leveringszekerheid. Enige mate van risico en impact op de leveringszekerheid moet afgewogen worden ten opzichte van de risico’s en impact die de gaswinning met zich meebrengt voor de Groningers – zeker in het licht van de flink achterblijvende versterkingsoperatie. Vanuit het oogpunt van veiligheid adviseert SodM daarom om volgend gasjaar bij een gemiddelde winter niet meer dan 12 miljard NM³ te winnen uit het Groningen-gasveld.