Update veiligheid slimme gasmeters
Eind 2018 publiceerde Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) het onderzoek ‘Veiligheid slimme gasmeters’. De conclusie van het onderzoek was dat er op dat moment geen acuut veiligheidsprobleem was. “Om dit in de toekomst zo te houden, is het wel van belang dat de netbeheerders, en ook de toezichthouders, zich proactief opstellen en zich bewust blijven van mogelijke risico’s. Veiligheid is namelijk geen vanzelfsprekendheid.’’
In het rapport staan 10 aanbevelingen om de veiligheid van slimme gasmeters te vergroten. Ze omvatten de hele keten: van ontwerp en ingangscontrole tot en met de montage en weer terug: veiligheid als een continu verbeterproces. Waar staan we nu?
De keten verbeteren: houding en monitoring
SodM organiseerde periodiek overleg tussen de inspecteur-generaal en de directies van de regionale netbeheerders (hierna netbeheerders) om de veiligheid te bespreken.
SodM heeft met de gezamenlijke netbeheerders afgesproken dat zij de kwaliteit van de data van de slimme meters verbeteren. Netbeheer Nederland heeft criteria opgesteld om beter te kunnen monitoren; grotere of potentieel grote afwijkingen worden direct aan SodM gemeld.
Terughalen slimme meters
Het terughalen van de ondeugdelijke meters was een flinke operatie. De netbeheerders rapporteerden hier in het begin regelmatig over aan SodM. Op dit moment zijn nog circa 20 van deze gasmeters niet vervangen omdat de pandeigenaar niet meewerkt. De betreffende netbeheerder moet dit oplossen met de bewoners.
Veilige meters in gebruik
SodM is betrokken bij het formuleren van de veiligheidscriteria voor de aanschaf van nieuwe slimme meters door de netbeheerders. SodM heeft eind 2020 met Netbeheer Nederland de kwaliteit van de zogenoemde ‘ingangscontrole’ onderzocht. De belangrijkste verbeterpunten uit 2019 zijn opgevolgd. Hiermee is een uniform gebruik van de branchebrede norm voor ingangscontrole vastgesteld en geborgd voor de toekomst.
Uit storingsdata blijkt dat het gasdeel van de meters betrouwbaarder is dan de elektronica. Dit pleit voor een opbouw van gasmeters waarin de elektronica los van het gasdeel vervangen kan worden. Dit geeft minder veiligheidsrisico’s bij vervanging dan een complete meterwissel. Uit testen blijkt dat ook de oudere generaties meters op de langere termijn veilig zijn.
Veilige montage en werkplek
Na inspecties door SodM eind 2019 bij Liander, Enexis en Stedin is het oordeel van SodM dat de slimme gasmeters veilig gemonteerd worden. In een workshop met alle netbeheerders zijn in maart 2020 nog enkele verbetervoorstellen geformuleerd. In toolboxes met monteurs en in aangescherpte procedures zijn deze geborgd.
Naar aanleiding van de aanbevelingen van SodM over de werkplekinspecties hebben de netbeheerders een periodiek afstemmingsoverleg ingesteld om verbeteringen te kunnen doorvoeren. Dit geldt vooral voor de kwaliteit van de (storings)data: om deze goed te kunnen analyseren en ervan te leren in de toekomst.
Conclusie
SodM concludeert dat de netbeheerders de aanbevelingen uit 2018 goed hebben opgepakt en dat deze tot passende verbeteringen hebben geleid. SodM heeft het extra toezicht op de veiligheid van de gasmeters daarom afgebouwd. De laatste openstaande punten uit de aanbevelingen worden in het reguliere toezicht meegenomen.