Versnelling versterking noodzakelijk uit oogpunt van veiligheid van de Groningers

Nieuwsbericht | 27-06-2018 | 10:00

De minister van EZK heeft 29 maart jl. bekend gemaakt de gaswinning in Groningen te willen beëindigen. Dit besluit heeft gevolgen voor het versterkingsprogramma, waarvoor de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) 22.000 woningen en 1.500 andere gebouwen in de kern van het aardbevingsgebied inspecteert om te bepalen of zij versterkt moeten worden of niet. Hiervan zijn inmiddels ruim 600 gebouwen versterkt. Theodor Kockelkoren, Inspecteur-generaal der mijnen: "Het huidige versterkingsprogramma gaat uit van veiligheidsrisico’s die zijn gebaseerd op een voortdurende winning van 50 miljard Nm3 per jaar. Inmiddels is de winning al meer dan gehalveerd en heeft de minister een afbouwplan gepresenteerd naar nul. Dit betekent dat de risico’s nu al veel kleiner zijn en dat die na verloop van tijd steeds kleiner worden. Het aantal gebouwen dat versterkt moet worden gaat daarmee omlaag, maar het tempo waarop de versterking gaat moet aanzienlijk omhoog. Dit is nodig om de veiligheid in Groningen binnen afzienbare tijd te borgen.”

Welke gebouwen in Groningen moeten in aanmerking komen voor versterking?

Het kabinet heeft voor alle gebouwen in Groningen een veiligheidsnorm bepaald. Deze veiligheidsnorm is gebaseerd op de waterveiligheid en stelt dat iemand geen grotere kans mag hebben om te overlijden als gevolg van een aardbeving door gaswinning, dan elders in Nederland aan overstromingen.  SodM heeft de gevolgen van het afbouwplan voor de veiligheidsrisico’s in Groningen geanalyseerd. Hierbij heeft SodM dezelfde methodiek gehanteerd als bij het Zeerijp-advies en is gegeven alle onzekerheden in de modellen aan de veilige kant gaan zitten. Uit deze analyse blijkt dat er zo'n 1.900 gebouwen zijn die zonder versterking niet binnen afzienbare tijd aan de veiligheidsnorm voldoen - deze zijn het meest risicovol. Daarnaast zijn er zo'n 3.100 gebouwen die dankzij de afnemende gaswinning in 2023 aan de veiligheidsnorm voldoen.  Het gaat in totaal om zo'n 5.000 gebouwen. Ruim 10% van deze 5.000 gebouwen die in aanmerking moeten komen voor versterking bevindt zich in de tijdelijk stopgezette batches 1588 en 1581.

Aanbevelingen voor de versterking uit oogpunt van veiligheid

SodM komt tot de volgende aanbevelingen voor de versterking uit oogpunt van veiligheid:

Zet een versterkingsprogramma op dat ervoor zorgt dat de 5.000 gebouwen zo snel als mogelijk aan de veiligheidsnorm voldoen.

• Inspecteer en versterk zo snel mogelijk de ca 1.900 gebouwen met een langdurig verhoogd risico - dit zijn de meest risicovolle gebouwen. Voor deze gebouwen zou het bieden van maatwerk als uitgangspunt gehanteerd kunnen worden bij het vormgeven van de versterkingsoperatie; 
• Baseer de prioritering van het versterkingsprogramma op de best mogelijke risico-inschatting. SodM adviseert daarom ook om de tot nu toe gehanteerde 0,2g contourlijn waarbinnen de NCG inspecteert, los te laten. Er zijn ook gebouwen die uit oogpunt van veiligheid in aanmerking moeten komen voor versterking die buiten dit gebied vallen;
• Onderzoek de mogelijkheden voor snelle, generieke maatregelen om op hele korte termijn de veiligheid al te verbeteren voor de 3.100 gebouwen met een verhoogd risico tot 2023;
• Hervat in ieder geval de versterking van de gebouwen uit de batches 1588 en 1581 die niet aan de veiligheidsnorm voldoen. Dit is zo'n 25% van de gebouwen uit deze batches.

Wat kunnen de Groningers de komende jaren verwachten qua aardbevingen en schade?

Naast de veiligheidsrisico’s heeft SodM ook de kans op aardbevingen geanalyseerd tijdens de afbouw van de gaswinning. Hoe groter de kans op aardbevingen, hoe groter het risico op schade. Bij gelijkblijvende gaswinning neemt de kans op aardbevingen toe. Met de huidige stand van de wetenschap en kennis van de  ondergrond, verwacht SodM het volgende voor de kans op aardbevingen in Groningen:

• 2019-2020, ongeveer gelijkblijvende winning: kans neemt iets toe;
• 2020-2023, komst van de stikstofinstallatie: kans halveert;
• 2024-2030, einde productie: kans op een beving neemt nog verder af.

Na afloop van de winning blijft de kans op aardbevingen - óók zwaardere - en schade nog enige tijd bestaan, maar wordt steeds kleiner. Hoe lang dit precies duurt weet niemand. SodM blijft daarom onderzoek doen om de kennis van de Groningse ondergrond waar mogelijk te vergroten.

Aanvullende adviezen om de gaswinning in Groningen nog sneller te verlagen

Voor de veiligheid in Groningen is zowel de afbouw van de gaswinning als de versterking van de gebouwen van belang. SodM heeft daarom niet alleen naar het versterkingsprogramma gekeken, maar ook naar het afbouwplan van de minister. SodM is van mening dat de minister forse stappen zet om zo snel als mogelijk naar 12 miljard Nm³ per jaar te gaan. Aanvullend adviseert SodM de minister een aantal maatregelen te onderzoeken om de afbouw  te borgen en waar mogelijk verder te versnellen:

• Neem snel fiscale maatregelen die grootverbruikers stimuleren te verduurzamen en het gebruik van Groningsgas te ontmoedigen. Besluit daarnaast nu om op termijn een verbod voor Groningsgas voor grootverbruikers in te stellen zodat zij zich daarop kunnen voorbereiden.
• Zorg ervoor dat GTS er alles aan doet om de vraag naar Groningsgas zo snel mogelijk naar beneden te brengen door hen hier een wettelijke taak in te geven en zorg voor onafhankelijk toezicht hierop.
   

Animatie: Hoe gaat het verder met de aardbevingen in Groningen nu de gaswinning wordt afgebouwd naar nul?